Giresun’un Şebinkarahisar ilçesi ile Gümüşhane kırsalında, 1867 yılında Rus tabiat bilimcisi ve tarihçi Pyotr Aleksandroviç Çihaçov tarafından tespit edilen ve Türkiye endemik bitki tipi olarak literatüre giren ‘kandamlası’, o tarihten sonra kayda alınamadı.
Kandamlası nedir
ZEHİRLİ KİMYASAL ALKALOİD İÇERİYOR
Yörede ‘horoz gülü’ ve ‘sarı dağ gülü’ olarak varlığı bilinen bitki, 150 yıl ortadan sonra iki yıl evvel mayıs ayında, Samsun Ondokuz Mayıs Üniversitesi Biyoloji Kısmı Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Fergan Karaer ve Erzincan Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Ali Kandemir öncülüğündeki bir takım tarafından tespit edildi.
Zehirli kimyasal alkaloid içerdiği için dünyada tıbbi aromatik bitkiler listesinde yer alan çeşit için Tabiat Müdafaa ve Ulusal Parklar 12’inci Bölge Müdürlüğü, müdafaa aksiyon planı hazırladı. ‘Sarı Dağ Gülü Çeşit Muhafaza Aksiyon Planı’ çalıştayıyla, bitki ile ilgili muhafaza planları belirlendi.
6 NOKTADA ORTAYA ÇIKTI
Kandamlası bitkisinin 150 yıl ortadan sonra yine görüldüğü Giresun’un Şebinkarahisar ve Alucra ilçelerindeki 6 nokta takibe alındı; çeşitli müdafaa önlemleri uygulanmaya başlandı. Tabiat Müdafaa ve Ulusal Parklar vazifelileri; bitkinin kesin dağılış alanını belirlemek, ömür alanlarını korunmak, mahallî ve ulusal seviyede tanıtılmasını sağlamak, tipe karşı müdafaa şuurunun yerleşebilmesi için halkın bilgilendirilmesini kapsayan çalışma yürütüyor. Bitkinin yerden alınan kök örnekleri, dikildiği özel alanda muhafaza altına alınarak yetiştirilmeye başlandı. Trabzon Karadeniz Teknik Üniversitesi (KTÜ) ile Erzincan Üniversitesi, zehirli alkoloid husus içeren endemik bitkinin, ilaç ya da farklı alanlarda kullanımı konusunda araştırma başlattı.
