Çehov’un vefat yıl dönümünde bir sefer daha…
*
Rus oyun ve kısa hikaye muharriri olan Çehov, oyun müellifliği mesleğinde 4 klasik eser vermiş, kısa hikayeleri ile bir arada müellifler ve eleştirmenlerden olumlu tenkitler aldı. Çehov, tiyatroda, Henrik Ibsen ve August Strindberg ile erken modernizmin doğuşundaki üç yaratıcı figürden biri olmuştu.
Çehov, birinci vakitler yalnızca maddi getirisi için yazıyordu. Fakat sanatsal hırsları arttıkça çağdaş kısa hikayenin evrimi üzerine enfes tesirleri oldu. Edebi mesleğinin büyük bir kısmında tıp hekimi olarak çalışan Çehov, bu mevzuyu, “Tıp benim yasal karım, edebiyat benim metresim” diyerek de vurguluyordu. Çehov, 1892’de yazdığı bir mektupla da çocukluğunu anlatırken “ıstırap” kelimesini kullanmıştı.
1896’da, Çehov, “Martı” gösteriminden sonra tiyatroyu bıraktı. Fakat, Konstantin Stanislavski’nin Moskova Sanat Tiyatrosu, oyunu 1898’de tekrar sahneleyecekti. Birebir tiyatro, daha sonra “Vanya Dayı”yı da sahneledi. Son iki oyunu “Üç Kız Kardeş” ve “Vişne Bahçesi”nin de galasını yaptı…
Çehov, bugün 159 yaşında. Onu, ölümsüz yapıtlarından alıntılarla anıyoruz…
– Para… Paranın ne değeri var! İnsan fakirken de memnun olabilir.
(Martı)
*
– Çok okurum. Lakin kitap seçmesini beceremem. Tahminen de bana hiç gereği olmayan şeyler okuyorum. Meğer yaşadığım sürece daima bir şeyler öğrenmek dileğiyle dolu içim. Saçlarım ağardı, yaşlı bir adam sayılırım artık. Ancak bildiğim ne kadar az şey var, ah!
(Üç Kız Kardeş)
*
– Tabiat maddelerine nazaran her hayat bir yerde sona ermek zorundadır.
(Martı)
*
– İnsan hakikaten yaşayamayınca, seraplarla avunur. Ne de olsa, tam bir hiçlikten düzgündür.
(Vanya Dayı)
– Hatalı olsa dahi bir insanı bağışlamak, ona sevgi dolu, dostça kelamlar söylemek işinizden ve zenginliğinizden daha ulu bir histir.
(Üç Yıl)
*
– Hareketsiz olarak bir kanepenin üzerine uzanıp yatmak ve odada tek başına olduğunu düşünebilmek ne kadar güzeldi! İnzivasız gerçek saadet olamazdı.
(Altıncı Koğuş)
*
– Sizin işiniz homurdanmak değil, herkesi barıştırmak olmalı.
– Beni evvel kendi kendimle barıştırın!
(Vanya Dayı)
*
– Noksan söylemek, fazla söylemekten daha güzeldir.
(Altıncı Koğuş)
– Beşerler ayakta uyurlar bazen. Artık seninle konuşuyorum ya aslında uykudayım güya ve düşümde onu görüyorum… Tatlı, harika düşler kapladı beni…
(Martı)
*
– Istırabı küçümsersiniz lakin parmağınızı kapıya sıkıştırınca o denli bir çığlık atarsınız ki!
(Altıncı Koğuş)
*
– Sıradan bir insan iyiyi, kötüyü dışarıdan bekler. Düşünen bir insan ise kendinde bulur.
(Altıncı Koğuş)
– İşte hayat… İnsan hayatı tıpkı tarlada açan bir çiçeğe misal: Bir katır gelip yiyiverir onu, çiçek sizlere ömür…
(Büyük Oyunlar)
*
– İsteklerinizi dizginlemek için güçlü bir irade, insan üstü bir gayret gerekecek.
(Memurun Ölümü)
*
– O denli konuşma isteğiyle dolu ki içim. Acı çekiyorum. Hiç kimse, hiç kimse farkında değil!
(Martı)
*
Damla Karakuş
Instagram:
