Dünyada iki yüzyıldır kullanılan ve uzun ömürlülüğünün yanı sıra kolay, uygun fiyatlı, çevre dostu, sürdürülebilir ve sağlıklı ulaşım aracı olan bisikletin değerine dikkati çekmek hedefiyle Birleşmiş Milletler (BM) Genel Şurası 3 Haziran’ı “Dünya Bisiklet Günü” ilan etti.
BM, bu kararıyla bireylerin fizikî ve ruhsal sıhhatin güçlendirilmesi, toplumda bisiklet kullanma kültürünün gelişmesini destekleyecek ulusal ve lokal seviyede aktifliklerin düzenlenmesi ile ülkeleri bisikleti milletlerarası, bölgesel, ulusal ve lokal kalkınma siyaset ve programlarına dahil etmeye teşvik ediyor.
Öte yandan BM, üye devletleri, yol güvenliğini uygunlaştırma, yaya ve bisikletlilerin güvenliğini sağlayacak tedbirleri alma dahil, ulaşım altyapılarının planlama ve tasarlanması etaplarına entegre etmeye çağırıyor.
DÜNYADA 2 MİLYARDAN FAZLA BİSİKLET BULUNUYOR
Kentlerdeki araç sayısının artması nedeniyle meydana gelen trafik sıkışıklığı, fosil yakıt tüketimi nedeniyle artan etraf kirliliği ve kentleşme karşısında ulaşım altyapısının yetersiz kalması bisiklet kullanımının artmasındaki en önemli nedenler ortasında yer alıyor.
Araştırmalar, dünya genelinde 2 milyardan fazla bisikletin olduğunu ortaya koyarken, 2050 yılı prestijiyle bu sayının 5 milyara yükseleceği kestirim ediliyor.
Dünya Müşahede Enstitüsü (Worldwatch Institute), 1965’te araba ve bisiklet üretiminin her birinin yaklaşık 20 milyon civarında olduğuna işaret ederek, günümüzde bisiklet üretiminin otomobil üretimini geçtiğine dikkati çekti.
BİSİKLETİ EN ÇOK TERCİH EDEN ÜLKE HOLLANDA
Bisikletler onlarca ülkede üretilse de Çin, Hindistan, Avrupa Birliği, Tayvan ve Japonya global üretimde en büyük hisseye sahip.
Dünyadaki bisikletlerin yüzde 60’ından fazlası Çin tarafından üretirken, ABD’de satılan bisikletlerin büyük çoğunluğunun da Çin’den ithal edildiği biliniyor.
Bisikletin en çok kullanıldığı ülkeler sıralamasında Hollanda, Danimarka, Almanya, Çin, Finlandiya, İsveç, İsviçre ve Belçika geliyor.
AİLE BAŞINA 3 BİSİKLET
“Bisikletler diyarı” olarak bilinen, 17 milyon nüfuslu Hollanda’da yaklaşık 23 milyon bisiklet bulunurken, aile başına ortalama 3 bisiklet düşüyor. Ülkede yolların düz olması ve bisiklet yollarının bulunması da avantaj sayılıyor.
Dünyanın bisiklet dostu kentleri sıralamasında ise Kopenhag, Amsterdam, Utrecht, Eindhoven, Montreal ve Tokyo başta geliyor.
Hanelerin yüzde 50’sinin 3 yahut daha fazla bisiklete sahip olduğu Hollanda’nın Utrecht kentinde 2017’de 12 bin 500 bisikletin konulabileceği dünyanın en büyük bisiklet parkı açıldı.
SAĞLIĞA FAYDALARI
Araştırmalar, gündelik ömürde bisiklet kullanan bireylerin, fizikî aktivitelerinin artması sonucunda, metabolizmalarının hızlandığı ve daha kolay kilo verdiklerini ortaya koydu.
Kolesterol, diyabet ve guatr üzere sıhhat meselelerinin da giderilmesinde tesirli olan bisiklet kullanımı esnasında, kişinin ruh halini belirleyen serotonin, dopamin ve endorfin üzere hormonlar faal halde salgılandığı için bireyler kendini daha enerjik ve keyifli hisseder.
Bireylerin eklemlerinin daha sağlıklı ve güçlü olmasına da yardımcı olan bisiklet kullanımı, bacak, sırt, basen, kol ve bacak kaslarını da tesirli biçimde çalıştırıyor.
Araştırmalar, sırt ve bel ağrısı sorunlarında önleyici bir spor tipi olan bisiklet sürmenin, kalp hastalıklarını da önlemeye yardımcı olduğunu ortaya koyuyor.
Uzmanlar, bisiklet kullanımının bilhassa çocuklarda konsantrasyon, istikrar, sürat ve çeviklik üzere yetenekleri arttırdığına işaret ediyor.
Öte yandan, etrafla barışık ulaşım aracı olan bisikletlerin kullanımının yaygınlaşması, fosil yakıt tüketen araçların kullanımının azalmasını sağlayarak çevrenin daha az kirlenmesine imkan tanıyor.
Bu bağlamda, sağlıklı toplumların oluşmasına katkı sunan bisiklet kullanımının yaygınlaştırılması için kamu ve lokal idarelerin bisiklet yollarıyla ilgili siyasetler geliştirmesi, kent ve ulaşım planlamalarına kesinlikle bisiklet yollarını dahil etmeleri önem arz ediyor.
