Oktay Rifat 10 Haziran 1914 te Türk Lisan Kurumu nun birinci lideri Şair Samih Rifat Gümüşhane Escort ın oğlu olarak dünyaya geldi Ankara Hukuk Fakültesi eğitiminin akabinde Paris te Siyasal Bilgiler Fakültesi nde başlatan eğitimi II Dünya Savaşı nedeniyle yarım kaldı Türk Edebiyatı nda Garip Akımı şairleri Hakkari Escort ortasında anılarak ve sıradan insanların gündelik hayatlarını yansıttığı şiirleri ile tanındı
Bugün Rifat ın 105 Yaş günü Onu edebi istikametini tanıyarak ve şiirlerini okuyarak analım
İyi ki doğdun Oktay Rifat Hatay Escort
Soldan sağa Orhan Veli arkadaşları Şinasi Oktay Rifat Melih Cevdet
EDEBİ YÖNÜ
48 yıl boyunca şiir yazan Oktay Rifat Orhan Veli Kanık ve Melih Cevdet Anday ile Garip Akımı nı ığdır Escort başlattı Lakin şiirlerinde daima bir değişim içinde oldu Bu akımın 1960 larda tesirini yitirmesi ile Sanat toplum içindir anlayışıyla yazdığı şiirlerinde daha soyut bir anlatıma büründü ve Sanat sanat içindir ısparta Escort anlayışını benimsedi Soyut şiirleri Perçemli Sokak ismini verdiği yapıtı ile 1955 te II Yeni Akıma yani imgeci şiire yönelmesiyle başladı Rifat şiir ömrü boyunca Garip Akımı anlayışından toplumculuğa toplumculuktan kişiselliğe ve gerçeküstücülüğe sonra da yeniden toplumculuğa yöneldi
Rifat Garip Akımı nın etkisindeydi fakat bir yandan da bunun dışında görüşleri de değerlendiriyordu Toplumu yükselten ileri götüren sanat olarak tanımladığı ileri şiir anlayışını da benimsedi Bu türlü çeşitli tesirlerle sanatından yola çıkarak hayatı anlamak yaşamak istiyordu Tarafını çevirdiği her bakış açısında şiirini memnun bir gözden duyurdu Adeta bir çağdaş ressam üzere sanatını işliyor bir modülden bütüne geçişin hoşluğunu sözleriyle yansıtıyordu
Rifat birinci şiirlerinde kent beşerinin hayatına değindi Halk şiiri geleneğini geliştirme uğraşıyla ilerleyen yolunda şiirlerinde mecaz kullanıma sıkça yer veren Rifat bunun yanında günlük konuşmalardan tabirlerden de sıkça faydalanıyordu Lakin daha sonraki devirlerde şiirlerinde toplumsal hususlarda yergiye yöresel ağızlara hatta şiveye yer verdi Şiirlerinin yanında Bay Lear Danaburnu Bir Bayan Penceresinden ismini verdiği romanlar “Oyun İçinde Oyun Atlar ve Filler Yağmur Ezası Çil Horoz Zabit Fatma nın Kuzusu ismini verdiği tiyatro oyunları da yazdı ve çeviriler yaptı
Hangi tesirde yazarsa yazsın Rifat şiirlerinde her vakit yaşama sevinci temasına yer verdi
EVVEL VAKİT İÇİNDE
Her ağacın gerisinden karşıma siz çıktınız
Öylesine çoktunuz ki bunaldım yalnızlıktan
Her köşe başından karşıma siz çıktınız
Öylesine yoktunuz ki ağladım meczuba döndüm
ESKİ VAKİT AŞIĞI
Ben eski vakit âşığıyım
Sevda çeker düşünürüm ağlarım
Bazen tilki kadar kurnaz bazen akılsız
Bazen çocuk üzereyim bazen bakakalırım
Herkes âşık olur sevdalanır
Bir yolu var gönül çekmenin de
Benimki sevda değil ateşten gömlek
Bir kor düşmüş ışıl ışıl yanar içimde
…
KARIMA
…
Elmanın yarısı sen yarısı ben
Günümüz gecemiz konutumuz barkımız bir
Saadet bir çimendir bastığın yerde biter
Yalnızlık gittiğin yoldan gelir
*
Damla Karakuş
