Bu aslında biraz gecikmeli bir paylaşım. Her şeyin bir vakti olduğu çok doğru… Bana hoş dostluklar kazandıran lansmanının akabinde röportajımızı mail üzerinden çabucak yapmıştık aslında. Lakin yaşanan küçük teknik aksaklıklar ve yoğunluklarla bugüne kadar geldik. Artık uzun; fakat keyifli bir röportajı paylaşıyorum sizinle. Bugün de aşktan konuşalım o zaman…
HEM YAREN, HEM DE SIRDAŞIM
– Nazan Arısoy kimdir? Siz kendinizi nasıl tanımlarsınız?
İnsan yüreğine ayna olan kitaplar yazmaya çabalı, kusurlarımızı hatırlatıp şükretme ve tevekkül ile mutluluğa giden yola ışık tutmaya istekli, bunu insani vazife edinmiş âşık bir yoldaşım. Hem yaren, hem de sırdaşım.
– Yazmaya ne vakit ve nasıl başladınız? Yazdıklarınızı paylaşmaya, yazarlığa karar verme anınızı hatırlıyor musunuz? Paylaşır mısınız bizimle?
Ortaokul yıllarımdan itibaren kıssa yazarlığına başladım. Babam gazeteciydi ve kendisine ilişkin lokal bir gazetesi vardı. Ardı yarınlı öyküler ile köşe müellifliği sürecim babamın gazetesinde yazmakla başladı.
Hikâyelerimden mükafatlar almaya başlayınca, yazdıkça biriktirme kararı aldım ve bir gün birinci kitabım oluştu. “İlginç Adamlar ve Kadınları” Kişisel mesleğimle ilgili fazlaca dinlediğim insan hikayelerinden çıkan, hayali kahramanlara yaşatılmış; lakin gerçek kıssalardan oluşuyor.
– Birinci kitabınızdan bahsetmişken sonrakilere de şöyle bir değinelim mi?
Tesadüf Serisi olarak yazdığım “AhSEN” ve “Beni Seveceksin” kitaplarım ise, hayatta tesadüf diye bir şeyin aslında var olup olmadığı tartışmasına son vermek için, hatta tesadüf diye nitelendirilen yaşananların vakti geldiğinde akışıyla sürdüğünü anlatan sıra dışı hikayelerden oluşuyor. Tesadüf serisinde hiçbir kitap birbirinin devamı değildir. Büsbütün farklı husus içerikleri vardır; fakat insanların tesadüf olarak nitelediği beklenmedik olaylar zinciri sonrası yaşanan olayların anlatılmasıdır.
“Yağmur’dan Sonra Deniz” kitabım, “Aşk, kesinlikle her insanın mükâfat olarak yaşayacağı ödülüdür” inanışıyla yazıldı. İki insanın aslında yaşamadığının farkına varmasının akabinde ikinci sefer hayata tutunma isteği ve sonrasında gelişen olayların anlatıldığı bir kitaptır. Buram buram aşk kokan bir kitaptır.
– Ya biyografik romanlarınız?
Biyografik romanlarımdan “Piraye’de Nazım olmak”, Nâzım Hikmet’in büyük aşkı Piraye’sinin yüreğinden bakınca Nazım nasıl bir insandır, nasıl sever, sevdirir anlaşılsın diye yazıldı. “Frida Kahlo” hayatındaki tüm acıları ve gri, karanlık anıları canlı renklerle tablolarında anlatan süper bir ressamdır. Gerçek bir muvaffakiyet hikayesidir. Hayatımızda sahip olduklarımıza bedel vermemizi sağlayan, sahip olamadıklarımıza karşı kendimizi denetim etmemize, yargılamamıza, kendimizde yaşayan doğrulara yönlenmemize yardımcı olan bir kitaptır.
“Tomrisçe”, Tomris Uyar ve onun edebi aşklarıyla dolu isminin baskılandığı hayatının içinde aslında ne kadar da değerli bir yüreğe sahip olduğuna ve farklı bir bakış açısıyla hayatı yaşadığına şahitlik eden bir kitaptır. “Cemal Süreya Aşk Günü Doğdu”, Cemal Süreya’nın sır, aşk, şefkat açlığı, yaralı yüreğini maskeleyen kişilik çatışmalarına şahitlik eden bir kitaptır. Günümüzde yaşanan çarpık, yozlaşmış bağlantılara ayna tutan bir içerikte yazılmıştır. “Bukowski Kadınları”, Charles Bukowski’nin gerçek anlaşılamayan yanlışsız yaşanmış hayatına ışık tutan bir kitaptır.
ZİHİNLE AŞKIN BİR ORTADA YAŞAMASI PEK MÜMKÜN DEĞİL
– Yeni romanınız için buluştuk; Aşk’a Kadar Kapalıyız! Evvel sormak istiyorum, neden aşk?
Aşk için yaratılmış insanın en büyük mükâfatı, beşeri aşktır. Bu kadar kutsal mükâfatı en pak yalın ve hakikat bir biçimde yaşamanın, kirletmemenin yollarını anlatmak için kendime misyon edindim.
– İsmi da bir oldukça değişik; romanınızın ismine nasıl karar verdiniz?
“Aşka kadar kapalıyız.” cümlesi birinci aklıma geldiğinde bu kitabı yazmaya karar verdim ben. Kitaptan sonra isim aramadım. İsmine kitap yazdım diyebilirim. Aşkın berbat yansımalarını gördükçe beşerler aşk olmasınlar istedim. Hakikaten yanmayacaklarsa yakmasınlar, – mış üzere yaşamasınlar istedim. Bu cümle tam da tanıma uydu.
– Yazma süreciniz nasıldı? Neler okudunuz? Nelerden etkilendiniz?
Tek beslendiğim alan çaresiz, sıkışmış, mutsuz hatta umutsuz yüreklerin suskunlukları oldu. Dinledim, anladım, yorumladım diyelim.
– Art kapakta, “Bu kitapla AŞK olacaksın” diyorsunuz? Bu bir vaat mi?
Vaat değil, gaye diyelim. Aşkla ilgili tariflerimizi değiştireceği için gerçek manada aşkın yaşanma biçimine hâkim olacaklar. Bu sebeple âşık olmanın aslında hiç sıkıntı olmadığını, aranınca, beklenince gelmeyeceğini keşfedip aşka teslim olacaklar.
– Birebir vakitte Ferdî Gelişim Uzmanı ve Yetişkin Eğitmenisiniz değil mi? Bu roman bizim memnun bir bağa ulaşma kılavuzumuz mu olacak?
Bugüne kadar yazdığım her söz insanların yüreklerine dokunup duygusal mantıklarını tetiklemek içindi.
“Duygusal mantık ne demek? “ diyeceğinizi düşünerek şunu söyleyebilirim. Hissin onayladığı makul gelen olaylar. Zihinle aşkın bir ortada yaşaması pek mümkün değildir. Yürek onayına muhtaçlığımız var.
– Kitabınız da birinci adımımız olabilir o halde?
Kitap, ferdî ayna olma vazifesini yerine getiriyor. Kendinize tutacağınız ayna sizin duygusal eksikliklerinizi fark ettirecek ve siz de var olan hislerin gerçek olanlarını hayata geçirmenize sebep olacaktır.
Mutlu olmanın tek bir yolu vardır. Her şarta karşın gerçek hislerimize sahip çıkmak ve ne istediğimizi bilmektir. “Ne istiyorum ben?” sorusunu sorduracak bu kitap, yanıtlarınızı keşfettirdikçe hayatınıza alacak ve memnun olacaksınız.
– Bahsi geçmişken eğitmen kimliğinizin yazarlığınıza katkısını hissediyor musunuz?
Elbette dünyadaki tüm meslek kümeleri aslında birbirine zincirin halkaları üzere bağlıdır. Biri kopsa sistem sarsılır. Eğitmenlik aslında bana nazaran yazarlıkla muadil. Müelliflik duygusal, mantıksal, görsel eğitim vermenin bir yoludur. Hem keyif verir, hem de öğretir. Yazarken eğitmenlikte edindiğim bilgi birikimime hep muhtaç hissediyorum kendimi. Cümle kalıplarını, baskılamadan eğitim modeline uygun biçimde yazıyorum. Değişik bir bağı var diyebilirim.
– Bu romanda bilhassa şahsî gelişim tadı da var. Kurgularken bunu bilhassa düşünmüş müydünüz?
Evet, bu en çok dikkat ettiğim sıkıntıydı aslında. Olayları kendi yorumlamamız diğerdir; fakat yorumların içerisinde kendimizinkini bulmak hatta bize en gerçek gelen tanımla karşılaşmak daha diğerdir. Her biri farklı lezzet. Kitabın gayesi, duygusal dünyada bir sarsıntı yaratıp, kuvvetsiz hislerden ve algılardan kurtarmak, güçlü olanlarla yola devam etmeyi sağlamaktı. Umarım hedefine ulaşır.
AŞK, ÇOK GÜÇLÜ BİR HİSTİR VE EGO DA, ONUN EN BÜYÜK DÜŞMANIDIR
– Pekala beşerler aşkta neden mutsuzlar?
İnsanların aşk tarifleri karmaşık. Herkesin aslında varlığına inanmadığı bir aşk kahramanı var. Yalnızca diler. O hayal ettiği kahramanla müsabakayı diler beşerler. Kendilerine benzerlikleri bol olanları da o kahraman zannederler.
Zannetmek en büyük kabahatidir insanlığın aslında. Zihinlerinde canlı tuttukları o kahramanla örtüşmeyen özelliklerle yüzleşince de, aşk terk eder yürekleri.
Nedeni bilinmez; ancak beşerler daima kusursuzun peşinde ve hep kriterleri var. Üstelik kendilerindeki kusurları hiç kabullenmeden kusursuzu arıyorlar. Aşkın sihirli anlarını da bu kusur arama faaliyetleri bozuyor ve aşk, mutsuzluk veren bir tarif olarak anılıyor. Bencil olmadan aşk yaşamayı bilmiyoruz. Aşk vücudumuzun ebediyen bize ilişkin olmasını istiyoruz. Bizim olmazsa, bize nazaran yaşamazsa da aşkın makûs hisler tohumu olduğuna inanıyoruz. Bütün problem zihnin beğenmediği her şeye aşkı kurban ediyoruz.
– Aşk bitince, aldığımız yaralarla öbür canları yakmaya, neredeyse makus bir insan olmaya başlıyoruz. Neden?
Bu soru beni gülümsetti inanın. Evvelden çocukluğumuzda bir yere başımızı ya da elimizi çarpsak büyüklerimiz sarfiyat o sehpayı, dolabı döverdi. Bana bunu hatırlattı bu soru. Kimse istemediği bir şeyi yaşamak istemez ve bizde barınan “Ben en güzeliyim, daha uygunum, güçlüyüm” duygusu hırslara neden olur. “Bana bunu nasıl yaparlar? Neden bana bu yapıldı?” soruları döner durur zihinde. Öç almak, kısasa kısas yapmak insan kusurudur ve tarihler boyunca derin savaşlara sebep olmuştur.
Aşk, çok güçlü bir histir ve ego da onun en büyük düşmanıdır. Savaşın nedeni de budur. Savaşta beşerler düşman bildiklerini temiz ya da hatalı diye ayırmazlar.
Aşk acı veren bir şey değildir sahip olunamayınca egoyu uyandıran, düşmana çeviren bir kuvvettir. Bu yüzden beşerler aşktan canı yanınca can yakmaya yönelirler. İnsan kusurlarını arttırırlar ve aşkın hakikatinden uzaklaşırlar. Bu tercih, yetişkin insan tercihi değildir. Olgunluğun olduğu yerde hırslar olmaz.
– Size bu romanı yazdıran da buydu, değil mi? Öbür canları yakmaya eğilimler…
Kesinlikle o denli. Aynadaki manzaralarının farkına varsınlar istedim. Diğerlerinin nasıl göründükleriyle değil, kendilerinin ne halde olduklarını ve oldukları hâl yüzünden aşksız kaldıklarını anlamalarını istedim.
– Bu durumda romanınız, insanlara yüzleşmeleri gereken hisler mı aktaracak?
Evet, hem de her cümlesinde.
HERKESİN BİR GELECEK DEFTERİ OLMALI
– Kısımlardan oluşan kitabın bir kısmına “Aşk, kimliksizliktir.” başlığını vermişsiniz. Bu husustan konuşalım mı biraz?
Aşk içinde bana nazaran ve benceler yoktur. Ezber bozar. Bildiklerinizden, beklentilerinizden sıyrılmadığınızda yaşayamazsınız. Bu sebeple kimliksizleşmek kuraldır. Cemal Süreya’nın Tomris’e dediği üzere “Onursuzunum ben senin, daha nen olayım?” Aşk budur işte.
– Bir başka ilgimi çeken kısım ismi ise, şöyle bir cümle: “Aşkı bulmanın yolu, aşk olmayı dilemektir.” Nasıl yani aşk olmak? Tam olarak ne demek istiyorsunuz?
Aşk yaşamayı dileyen bir insanın aşka teslim olması koşuldur. Kriterlerden zihnin taleplerinden uzaklaşmadığınız sürece âşık olmayı beklemenin de aşk aramanın da manası yoktur. Aşkın o sihirli heyecanını yaşamayı kabul ettiğinizde yaşarsınız. Hayatın değerli mucizeleri üzerinize sağanak yağar.
– Romanda karakteriniz Kerem, sarılmanın tarifini yapıyor. Siz nasıl tanımlarsınız sarılmayı?
Aslında Beria’nın cümleleriyle sarılma tarifimi yaptım. Tekrar söyleyelim.
“Dokunamadığımız ruhu bedenleştirip, bütünleşme dileğidir. Sarılmak sana ilişkin kayıp parçanı bulduğunu hissettiren bir bütünleşmedir. Sarılmak sığınmaktır savunmasızca. Sarılmaya karar veren zırhlarından soyunmuştur. Yalınlıktır. İnançtayım, güvendesin, sendeyim, bendesin demektir.
En manalısı ayrılık sarılmasıdır. Kalanlarımızla kucaklaşmaktır o ve ne acı ki, aşkın tükenişiyle yüzleşmektir. Son kavuşmasıdır bedenleşmiş ruhun. Sahip olduğumuz her şeyin eskisi üzere olmadığının ispatıdır. İlişkin olmak, ilişkin hissetmek için de sarılır insan; fakat uyurken sarılmak, birlikte ölmenin tadına bakmaktır.”
– Roman büsbütün kurgu değil mi? Kendinizden bir şeyler kattınız mı? Aslında bunu sanırım bütün kitaplarınız için soruyorum.
Evet, bu roman büsbütün kurgu. Kendimden katmadığım bir kitabın olma ihtimali yok. Her birinde yazılı cümlelere benden hisler damlatılmıştır. Tüm kitaplarımdaki kahramanların lisanı “ben olsaydım” duygusu ile oluşturuluyor.
– Gönderilmeyen mektuplar da aşkın bir kesimi mı? Neden gönderilmiyorlar?
Korkudan gönderilemiyor. Karşılıklarını bilmediğimiz, karşılığından emin olmadığımız hislerle yüzleşmemek ismine saklıyoruz her birini. Yenilme, yanılma hissinin yaşatacağı enkaz korkusu maalesef kesin olmayan olasılıklar yüzünden aşktan uzaklaştırıyor bizi. Aşk beklentisizliktir. Maşuk, maşukluğunu bilmeyi hak eder. Âşık zihinsel endişeleri, korkuları yüzünden maşuk olma hakkından vazgeçer. Cüret yoksa aşk da yok.
– Gelecek Defteri’nden bahsediyorsunuz bir de. Bunu da konuşalım mı?
Geçmişin yükleriyle kuşatılırız. Bir gün hayat yolunun ortasında birdenbire bizi durduran bir olay yaşarız ve tüm yüklerimizi yere yığarız. İçinden deneyim olacakları ve en hoş anıları alıp geleceğe hakikat yola çıkarız. Yola çıkmadan evvel de bir hazırlık sürecimiz vardır. Gelecek defteri tam da bu anda devreye girer aslında. Gelecekte ne olsun istersek, geleceklerimizi muharrir biriktiririz. Alex’in gelecek defteri aşk vücudunla birleştiği gün hayata başladı. Herkesin bir gelecek defteri olmalı.
YERİNDE YAŞARIM HER ŞEYİ VE SONRA BİTER
– Hangi devir, hangi mevzuda yazacağınıza neye nazaran karar veriyorsunuz?
Özellikle bu devir şu yazılmalı algım yok. Bir cümle, bir manzara ya da müzik ne yazacağıma karar verdiriyor.
– Kahramanlarınızla aranızda bağ kurar mısınız yazarken? Yoksa yazmayı bıraktığınız anda kaybolurlar mı?
Seri olacak bir kitap konusu yazmalıyım üzere düşünmedim. Tersine hiçbir kitabımın konusu, kahramanları başkasını etkilemez. Kahramanla olduğu kitapta bağ kurarım. Yerinde yaşarım her şeyi ve sonra biter.
– Biyografik romanlarınızdan da bahsettik. Biyografi tipinde yazmanın bir diğer hissettiren özel bir yanı var mı?
Aslında yeniden gayem tıpkı: Ayna tutmak. Yaralamayı, zalimce eleştirmeyi ve her şeyi kendimize nazaran anlamayı seviyoruz. Bunun yanlış olduğunu anlatmak için yazmak istiyorum biyografileri.
– Pekala kimleri yazacağınıza nasıl karar veriyordunuz?
Sıradan hayatları olmayan ve muvaffakiyet hikayeleri kimselerininkine benzemeyen özel insanları seçiyorum. Kolay karar veremiyorum elbette; ancak isabetli oluyor seçimlerim.
– Tekrar biyografi yazacak mısınız? Kimlerin biyografisini yazmak istiyorsunuz?
Virginia Woolf yazıyorum artık. Eylül-Ekim 2019 tarihleri ortasında okuyucularıyla buluşacak. Birçok projem var. Sırayla geliyorlar.
– Bunlar dışında senaryo da yazıyorsunuz. Onu da sorayım, devam ediyor musunuz? Bu mevzuda projeler var mı?
Devam ediyorum. Toplumsal sorumluluk hissi yaratan projelere imza atmayı seviyorum. Tarih, sıhhat bahislerinde yanlışsız bilinen yanlışları ortaya çıkarmayı seviyorum. Elbette romantizm kokan keyifli hikayeler de devam edecek.
ŞİMDİLİK EDEBİYATTA HALA BİR ZERREYİM
– Değinmek istediğim son bir bahis daha var: Bu kaçıncı kitabınız, söyler misiniz?
Onuncu kitap okurlarımla buluştu.
– Çok roman yazmışsınız, değil mi? Başladığınız gün ile artık ortasında müelliflik mesleğinizi nasıl değerlendiriyorsunuz?
Şimdilik edebiyatta hala bir zerreyim. Damla olma yolunda ilerliyorum. Gitgide daha hissederek yazıyorum. İçime siniyor diyebilirim.
– Pekala, muharrir olmasaydınız kendinizi tabir etmenin yolu ne olurdu?
Meslek olarak mimarlığı seçerdim; lakin hislerimi en hakikat halde tabir etmek için Frida üzere fotoğraf, benim için ön planda olurdu.
– Nasıl yazıyorsunuz? Rutininiz nedir?
Belli planlı, özel programlanmış yazma dönemim ve mekânlarım yok. Zihinsel ve ruhsal olarak hazır hissettiğim her an da yazabilirim. Yer fark etmeksizin müellifim. Bazen seyahatlerde o denli cümleler aklıma geliyor ki, ben bile şaşırıyorum. Seyahat ve müzik ya da görsel hafızama kazınan özel bir imaj tetikleyicim oluyor. Aklıma gelenleri acilen not ederim. Uygun olduğumda o cümleleri işlerim.
Damla Karakuş: Teşekkür ederim.
Nazan Arısoy: Teşekkür ederim.
*
Damla Karakuş
Instagram:
