Kiraz Ağacı ile Aramızdaki Aralık, hayli özel bir roman. Yayımlanmadan evvel 20 lisana satıldı. Küçük Prens üzere anılacak kitaplar ortasında gösteriliyor. Muharriri Paola Peretti’yi tanıyanlarınız bu romanın özelliğini biliyor. Paola, romanını kendi çocukluğundan esinlenerek yazdı.
Paola’ya 15 yıl evvel görme kaybına sebep olan ve sonra da büsbütün görme kaybıyla sonuçlanan Stardtgardt genetik hastalığı teşhisi kondu. Bu az görülen hastalığın, hayatına karanlık yerine, aydınlık getirmesini tercih etti Paola ve bunu, hayatındak kimi şeylerin güzelleşmeye başladığı bir nokta olarak kıymetlendirdi. Diyor ki: “Bu görme kaybından çok, bakış açısının değişimi manasına geliyor.” İşte 9 yaşındaki Mafalda’nın kıssası, bu türlü başlıyor…
Paola, geçtiğimiz günlerde gerçekleşen ITEF’te (Istanbul Milletlerarası Edebiyat Festivali) İstanbul’a geldi. Benim de kendisiyle sohbet etme talihim oldu. İşte sohbetimiz…
ÜÇ YIL EVVEL TÜM İŞARETLERİMİ KAYBETTİM
– Paola Peretti kimdir? Bize biraz kendini anlatır mısın?
Paola, herkes üzere gücü ve dehşetleri olan, çok insancıl bir bayan. Hayatımda derin bir krizle karşılaştım ve onları dinlemeye çalıştım. Keyifli, küçük bir kız, sakin bir genç, epeyce pasif bir yetişkin oldum. Üç yıl evvel tüm işaretlerimi kaybettim. Bu en büyük şansımdı, zira dikkatimi her vakit yapmak istediğim şeye, yazmaya odaklıyorum.
– İstanbul’a beğenilen geldin? Edebiyat Şenliği nasıl geçti?
ITEF, çok ağırdı. Beni müellifin rolü ve bayanların gücü hakkında düşündürdü.
– İstanbul’a daha evvel gelmiş miydin? Kenti nasıl buldun?
Bu İstanbul’a birinci gelişimdi. Ondaki iki ruhu sahiden sevdim: Biri süratli ve çağdaş kentlerden biri, ikincisi şık ve antik.
– Bir romanında İstanbul’da geçen bir öyküden de bahsedersin tahminen, ne dersin?
İsterim. İkinci kitabımda hayatında çok fazla seyahat eden yaşlı bir karakter var. Şimdiden Türkiye’deki serüveninin küçük bir kıssasını anlattım bile.
– Harika! Pekala Paola, yazmaya ne vakit ve nasıl başladın? Bir müellif olmaya nasıl karar verdin?
Yazmaya başladığımda… Çizmeye! Fotoğrafları hayal etmek ve kağıda aktarmak, aklımda doğmuş bir şeyi iletmenin ve anlatmanın birinci yoluydu. İkinci tutkum, okumak olmuştu. Âlâ olduğumu söyleyebilirsem, yazmaktan diğer hiçbir şeyde güzel olmadığımı fark ettiğimde müellif olmaya karar verdim. Çoklukla oburunun söylemesini tercih ederim. Kendimi önemli formda eleştiririm.
– Pekala bir yazma rutinin var mı?
Evet, var. Disiplinli bir program izlemeye çalışıyorum; her sabah ve her öğlenden sonra haftanın yedi günü yazıyorum. Yapamıyorum; karakterlerim, onların kıssalarını bitirmediğimde bana huzur vermiyor.
AMA BU BİR OYUN. HAYDİ OYNAYALIM!
– Stardtgardt genetik hastalığına sahipsin ve buna bağlı bir görme kaybı yaşamışsın? Bunun yazarlığına ve yazdıklarına tesirini paylaşır mısın bizimle?
Her şeyden evvel, her gün bir meseleyle boğuşan herkes için bir teşvik iletisi paylaşacağım. Her vakit savaşıyoruz ve devam etmek mi yoksa pes etmek mi istiyoruz, karar vermeliyiz. Hayat çok güç, o yüzden vazgeçmeye karar verenleri anlayabiliyorum. Stargardt hastası olan beşerler, devam etmeli!
– Hayatında neler değişti? Paylaşmak istersen tabii!
Hastalığım hakkında konuşurken, çoğunlukla okuma ve hareket etmede önemli bir sorun olduğunu kabul ediyorum. Ancak ben eminim ki, her şeyi alışkanlık haline getirebiliriz. Kitaplar hakkında konuşmak; işte hayatımdaki en büyük değişim bu! Küçük gazeteler için bir öğretmen ve gazeteciydim; artık ise, milletlerarası beşerlerle, geçişlerle, dünyanın dört bir yanından okuyucularla, yeni bir kitapla, beklentilerle uğraşıyorum… Daha evvel olduğundan çok daha stresliyim ve ailemi evvelkinden daha az görebilirim; lakin bu bir oyun. Haydi oynayalım!
– Kiraz Ağacı ile Aramızdaki Uzaklık, otobiyografik bir roman diyebilir miyiz?
Roman, kısmen otobiyografik. Hiç mutsuz bir kız çocuğu olmadım; ancak Mafalda, ruhumun bir kesimi. Onun sezgileri ve benim kaygılarımı temel aldım.
– Pekala neden Kiraz Ağacı?
Kiraz ağacını seçtim, zira çocukluğumda bir kiraz ağacı vardı.
SADECE İNSANLARA BİR ŞEYLER SÖYLEMEK İSTEDİM
– Kiraz Ağacı ile Aramızdaki Aralık birinci romanın ve şimdi yayımlanmadan 20’den fazla lisana satıldı. Bu sana ne hissettiriyor? Sence muvaffakiyetin sebebi ne?
Memnuniyet bir yana, beni inanılmaz ve telaşlı hissettiriyor! Bir müellif ve bir bayan olarak sorumluluğum için endişeleniyorum. Sebeplerini bilemiyorum, çok şanslıydım. Tahminen de beşerler kendilerini Mafalda’nın öyküsünde, onun acısında, kendilerini tanıdılar.
– Romanın, “Küçük Prens”, “İçimizdeki Müzik” üzere özel yapıtlarla bir ortada anılıyor. Sen ne düşünüyorsun?
Bu büyük bir onurdur! Şayet mesleğimin sonunda da hak ediyorsam, anlayacağım. Belki!
– Romanı yazmaya başladığında bu türlü başarılı olacağını düşünmüş müydün?
Hayır, katiyen. 10 – 15 yıldır, küçük bir yayıncı ya da öykülerimi okuyan birini arıyordum. Yalnızca insanlara bir şeyler söylemek istedim.
SENİN İÇİN KIYMETLİ OLAN NE?
– Romanda Mafalda için “vazgeçilmez” olanı bulmaya çalışırken, hayal ettiğin neydi?
Üç yıl evvel derin bir krizle karşılaştım ve gücümü, hayatımda nitekim yapmak istediklerime odakladım. Kendime sormak zorundaydım: Senin için değerli olan ne? Bu yüzden Mafalda için bu süreci kolaylıkla hayal ettim.
– Mafalda’nın ömrünü anlatırken, ilham aldığın şey neydi?
Quino’nun güney amerikan çizgi romanındaki küçük kızdan ilham aldım, ki bu çok güçlü bir karakter; küçük öğrencilerimden, tüm dünyadan harekete geçiyor; çocukluk anılarımdan ve en sevdiğim romanlardaki bayan kahramanlardan.
– Şöyle bir cümle var: “Aşık olduğun vakit gözlerin daha yeterli görmüyor tahminen; fakat bir yerlere çarpmaktan daha az korkuyorsun”. (Bu cümleyi çok sevdim.) Endişelerimizi sence hangi hislerle hafifletiyoruz, aşıyoruz?
Aileye bağlılık, -eğer sahip olduğumuz için şanslıysak-, irade, yaşanılan güne ve insanların kendilerine olan sevgisi; emellere ulaşmanın alternatif yollarını düşünmek; geleceği denetim edebileceğiniz fikrini kabul etmek; lakin bunun hakkında hayal kurabilir ve daha düzgün hale getirmek için çok çalışabilirsiniz.
DAHA MEMNUN OLABİLİRDİK
– İnsan, hayatı bazen nitekim görmeden yaşıyor. Bu bahiste ne düşünüyorsun? Onlara bir şey söylemek ister misin?
Herkesin üçüncü bir göze ve çok gelişmiş bir hassaslığa sahip olduğunu düşünüyorum; ancak kullanmıyoruz. Zira vaktimiz yok. Çok fazla vahim olaydan ötürü stresliyiz ve korkuyoruz. Oğullarımızı büyütmek yahut hayatta kalmakla meşgulüz. Hayat çok zor! Ancak gerçek hayatımızı görmemiz gerekirse, daha keyifli olabilirdik.
– Mülteci çocuklara İtalyanca öğretiyormuşsun. Nasıl gidiyor? Hala devam ediyor musun?
Hayır, şimdi öğretmiyorum ve bunun için çok üzgünüm. Daha fazla vaktim yok; lakin öğrencilerim her vakit kitaplarımda.
– Pekala yeni çalışmaların neler? Bir roman var mı örneğin?
Yeni bir roman yazıyorum. Ana karakter küçük bir erkek çocuk olacak.
Damla Karakuş: Teşekkür ederim.
Paola Peretti: Teşekkür ederim.
*
Damla Karakuş
[email protected]
Instagram: biyografivekitap
